W czwartek, 13 lutego miałam przyjemność poprowadzić szkolenie dotyczące kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego i drugiego. Szkolenie miało miejsce w zaprzyjaźnionej szkole języka polskiego Dialog w Krakowie, a jej właścicielka, pani Małgosia Waliszko przygotowała wraz ze mną program tego spotkania.
Wybór miejsca i partnerki w szkoleniu nie był przypadkowy: obydwie jesteśmy autorkami pomocy dydaktycznych do nauki języka polskiego jako obcego poprzez kulturę, czyli zbioru plansz „O Polsce po polsku”.
Plansze te powstały pięć lat temu, a inspiracją do ich stworzenia były … atrakcyjnie wyglądające plakaty do nauki języków obcych wiszące w szkołach. Pomyślałyśmy, że warto byłoby zrobić coś takiego do języka polskiego jako obcego. Zależało nam jednak na tym, żeby plansze były nie tylko ozdobą ścian. Chciałyśmy, żeby – oprócz przekazu kulturowego – umożliwiały rozwijanie językowych kompetencji komunikacyjnych. Zestaw do nauczania języka polskiego jako obcego przez kulturę „O Polsce po polsku” zawiera też wskazówki metodyczne, jak wykorzystać plansze na lekcji. Proponujemy rozwiązania dla poziomów od A1 do C2.
Plansze „O Polsce po polsku” stanowiły materiał praktyczny podczas naszego szkolenia. Przedstawiałyśmy takie zagadnienia kulturowe jak formy grzecznościowe, atrakcje turystyczne w Polsce, mapa kulinarna Polski, sławni Polacy mieszkający za granicą, najbardziej znane Polki, Polska dawniej i dziś. Dyskutowaliśmy o tym, jak wygląda typowy dzień Polaka i Polki, gdzie lubi my spędzać czas i co jadamy. Poruszaliśmy też problemy kulturowe widoczne w języku takie jak: eponimy, czyli słowa pochodzące od nazw własnych, zapożyczenia i internacjonalizmy, prefiksy i sufiksy międzynarodowe, fałszywi przyjaciele. Nie zabrakło miejsca na polski alfabet, który też jest częścią dziedzictwa kulturowego.
Prezentacji plansz towarzyszyły propozycje pracy z poszczególnymi zagadnieniami kulturowymi i językowymi, przedstawiałyśmy konkretne techniki i ćwiczenia z planszami.
Według metodyków nauczania języków kulturę danego obszaru przywołuje się w dwóch sytuacjach:
a) kiedy jednym z celów jest zapoznanie się z dorobkiem cywilizacyjnym danego kraju,
b) kiedy mówimy trudnościach pojawiających się wskutek odmienności norm społecznych, stylów życia i wartości.
Podczas szkolenia sygnalizowałyśmy te aspekty nauczania o kulturze, jednak, jak wspomniałam wcześniej, zależało nam na tym, żeby dane zagadnienie kulturowe było również pretekstem do rozwijania językowych kompetencji komunikacyjnych. Było więc o nauczaniu słownictwa i gramatyki na tekstach kultury, o rozwijaniu sprawności mówienia i rozumienia.
Całość opatrzona była komentarzem dotyczącym podstaw programowych do nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego w grupach dorosłych i dzieci.
Bardzo miło było nam zobaczyć zarówno znajome twarze nauczycieli, jak i nowe osoby, które wchodzą właśnie do zawodu. Mam nadzieję, że nasze spotkania szkoleniowe staną się sympatyczną tradycją.
